Phát hiện Hóa chất Nhiên liệu Tên lửa Perchlorate trong hàng chục loại Thực phẩm tại Mỹ

Ảnh một số sản phẩm thực phẩm dành cho trẻ nhỏ (ảnh chỉ mang tính minh họa, foodsafetynews cung cấp)

Điều tra do Consumer Report thực hiện công bố ngày 7 tháng 8 năm 2024 cho biết đã phát hiện hóa chất nhiên liệu tên lửa perchlorate trong thực phẩm tại Mỹ. Comsumer Report đã phân tích 196 mẫu trong đó có 63 sản phẩm siêu thị, 10 sản phẩm thức ăn nhanh, và các vật liệu đóng gói. Trong số đó, 67% mẫu chứa perchlorate từ 2-79 ppb (phần tỷ). Thực phẩm cho trẻ sơ sinh và trẻ em, thức ăn nhanh, trái cây và rau quả tươi có hàm lượng perchlorate cao nhất. Trong đó, đứng đầu danh sách là bánh burrito thịt bò, bánh sandwich gà và khoai tây. Thực phẩm cho trẻ em có mức perchlorate trung bình cao nhất là 19,4 ppb. Khi xem xét các loại bao bì, thực phẩm trong hộp nhựa có mức perchlorate cao nhất (trung bình gần 54 ppb), tiếp theo là thực phẩm trong màng bọc nhựa và bìa cứng.

Mặc dù mức phát hiện của perchlorate trong thực phẩm không vượt quá giới hạn hàng ngày mà EPA và EFSA đề xuất cho một khẩu phần ăn, nhưng ở một số loại thực phẩm có lượng perchlorate đủ để một số khẩu phần ăn hàm lượng chất này có thể tăng lên mức nguy hiểm tiềm tàng. Đồng thời, mức phơi nhiễm tích lũy từ nhiều khẩu phần ăn mỗi ngày rất đáng lưu tâm. Thêm vào đó, perchlorate có trong rất nhiều loại thực phẩm có nghĩa là việc tiếp xúc theo thời gian đủ để gây lo ngại, nhất là đối với trẻ em.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ EPA khuyến nghị mức giới hạn đối với perchlorate là 0,7µg/kg thể trọng mỗi ngày. Trong khi đó, Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu EFSA đặt ra mức tiêu thụ hàng ngày có thể chấp nhận được đối với perchlorate là 0,3µg/kg thể trọng mỗi ngày.

Nguyên nhân thực phẩm nhiễm percholarate

Nghiên cứu của Consumer Reports cho thấy có các cách khác nhau mà perchlorate có thể xâm nhập vào thực phẩm như nước sử dụng nhiễm perchlorate, sử dụng các loại hộp đựng bằng nhựa chứa perchlorate để bảo quản thực phẩm cũng như sự phân hủy các hóa chất như thuốc tẩy trong các cơ sở chế biến thực phẩm. Bên cạnh đó, trái cây và rau quả có thể chứa chất này nếu được tưới bằng nước bị ô nhiễm perchlorate. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết các nguồn tiếp xúc cả trực tiếp và cả gián tiếp của perchlorate.

Tìm hiểu về perchlorate

Cấu trúc hóa học của Perchlorate (theo Wikipedia)

Perchlorate (CLO₄^–) là một anion không bay hơi có trọng lượng phân tử là 99,45. Nó gồm một nguyên tử clo được bao quang bởi 4 nguyên tử ôxi. Perchlorate dễ hòa tan và tương đối ổn định trong nước.

Perchlorate là thành phần của nhiên liệu tên lửa, thuốc nổ, pháo hoa, đèn chớp an toàn trên đường cho xe ô tô, túi khí và một số loại nhựa. Ngoài ra, perchlorate được sử dụng trong nhiều quy trình công nghiệp khác nhau, bao gồm thuộc da và hoàn thiện da, sản xuất cao su, sản xuất sơn và men, và phụ gia trong dầu bôi trơn. Perchlorate có trong tự nhiên ở các tiểu bang khô cằn ở Tây Nam Hoa Kỳ, trong các mỏ phân bón nitrat ở Chile và trong quặng kali ở Hoa Kỳ và Canada. Nó cũng hình thành tự nhiên trong khí quyển. Perchlorate có thể được sản xuất và sử dụng như một loại hóa chất công nghiệp. Perchlorate cũng được phát hiện trong một số nguồn nước ngầm.

Ảnh hưởng của perchlorate đối với sức khỏe

Ở mức phơi nhiễm nhất định, perchlorate có thể ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của tuyến giáp bằng cách ức chế quá trình vận chuyển iốt từ máu vào tuyến giáp, dẫn đến tính trạng thiếu iốt trong tuyến giáp. Perchlorate ức chế/ngăn quá trình vận chuyển iốt vào tuyến giáp bằng cách cạnh tranh hóa học với iốt. Việc vận chuyển iốt vào tuyến giáp là một bước thiết yếu trong quá trình tổng hợp hoóc-môn tuyến giáp. Hoóc-môn tuyến giáp đóng một vai trò quan trọng trong việc điều hòa các quá trình trao đổi chất trong toàn bộ cơ thể. Các vấn đề về tuyến giáp có thể dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 2 ở người trưởng thành. Hoóc-môn tuyến giáp cũng rất quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi và trẻ sơ sinh, đặc biệt là đối với sự phát triển của não bộ. Việc thiếu hụt hoóc-môn này có thể dẫn đến các biến chứng về phát triển hệ thần kinh hay làm giảm chỉ số trí tuệ (IQ) ở trẻ em. Do đó, perchlorate không nên có trong nước uống hoặc thực phẩm.

Phương pháp xác định perchlorate trong thực phẩm

Perchlorate trong thực phẩm được định nhanh và chính xác bằng phương pháp sắc ký ion khối phổ song song (IC-MS/MS).

Phương pháp giảm/loại bỏ perchlorate trong nước

Perchlorate có thể được loại bỏ bằng một số công nghệ xử lý tiên tiến. Mỗi công nghệ đều có ưu, nhược điểm tùy thuộc vào mức độ perchlorate có trong nguồn nước …, trao đổi ion tái sinh và trao đổi ion một lần, thẩm thấu ngược và xử lý sinh học cố định và lưu hóa đều có thể loại bỏ perchlorate khỏi nguồn nước uống.

– Ths. Khuất Thị Thủy

Viện Công nghiệp thực phẩm –

Viết tắt

EPA- United States Environmental Protection Agency: Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ

EFSA: The European Food Safety Authority: Cơ quan An toàn Thực phẩm châu Âu

Tài liệu tham khảo