Liên minh châu Âu nới lỏng quy định kiểm soát đối với mì ăn liền nhập khẩu từ Việt Nam

Sản xuất mì ăn liền tại nhà máy

Tại Việt Nam hiện có khoảng 50 công ty sản xuất mì ăn liền bao gồm cả các nhà sản xuất trong nước và có sự tham gia của nhiều thương hiệu quốc tế. Trong năm 2021, các công ty này cung cấp 8,56 tỷ gói mì ăn liền cho người tiêu dùng trong nước. Việt Nam trở thành quốc gia tiêu thụ mì gói thứ ba thế giới sau Trung Quốc và Indonesia. Về tiềm năng xuất khẩu, năm 2020 và năm 2021, ngành sản xuất mì ăn liền đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó với tình trạng khẩn cấp về phòng dịch Covid-19 toàn cầu. Ngoài mỳ ăn liền thì sản phẩm phở ăn liền của Việt Nam đã và đang xuất khẩu tới hơn 40 quốc gia trên toàn thế giới. Tuy nhiên, sản lượng xuất khẩu được đánh giá là nhỏ so với tiềm năng của các công ty. Thêm vào đó, theo báo cáo nghiên cứu thị trường của Facts and Factors, doanh thu mì gói toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng từ 45,67 tỷ USD vào năm 2020 lên 73,55 tỷ USD vào năm 2026 và tăng trưởng doanh thu trung bình hàng năm sẽ đạt 6%/năm trong giai đoạn 2021 – 2026. Rõ ràng, ngành sản xuất mì ăn liền có tiềm năng xuất khẩu rất lớn [2, 3].

Bên cạnh đó, ngành sản xuất mì ăn liền cũng gặp một số khó khăn nhất định trong đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao về chất lượng của thị trường châu Âu, Mỹ … Đơn cử, kể từ tháng 12/2021, sản phẩm mì ăn liền có chứa gia vị/bột nêm hoặc nước sốt từ Việt Nam đã phải chịu mức độ kiểm soát chính thức gia tăng và các điều kiện đặc biệt khi nhập khẩu vào liên minh châu Âu (EU) do nguy cơ nhiễm ethylen ôxit (EO). Theo đó, mỗi lô hàng phải được kèm một giấy chứng nhận chính thức nêu rõ các kết quả lấy mẫu và phân tích tuân thủ Quy định EC 396/2005 [1].

Với nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm của các công ty sản xuất cùng sự hỗ trợ tích cực có hiệu quả của các cơ quan quản lý Nhà nước, thời gian qua đã ghi nhận những cải tiến trong việc tuân thủ các yêu cầu về chất lượng của EU của các sản phẩm mì ăn liền Việt Nam. Theo Công báo của EU ngày 7 tháng 6 năm 2023 L147/115, các biện pháp kiểm soát cho thấy bằng chứng các sản phẩm mì ăn liền Việt Nam không tạo ra rủi ro nghiêm trọng đối với sức khỏe con người [1].

Theo Quy định (EU) 2023/1110 ký ngày 6/6/2023 sửa đổi Quy định (EU) 2019/1793 về các biện pháp khẩn cấp kiểm soát thực phẩm xuất khẩu vào liên minh châu Âu, kể từ ngày 27/6, các mặt hàng mì ăn liền nhập khẩu từ Việt Nam vào thị trường EU sẽ không bắt buộc phải đi kèm giấy kiểm định an toàn thực phẩm do cơ quan thẩm quyền Việt Nam cấp. Cụ thể là sản phẩm mì ăn liền Việt nam có chứa gia vị/ bột nêm hoặc nước sốt tại điểm 1 của Phụ lục II (kiểm soát bằng chứng thư ATTP và kiểm soát tại cửa khẩu) theo Quy định EU 2019/1793 được chuyển sang Phụ lục I với tần suất kiểm tra 20% tại cửa khẩu. Các mặt hàng khác như ớt chuông vẫn nằm trong phụ lục I với tần xuất kiểm tra là 50%, đậu bắp, thanh long nằm trong phụ lục II với tần suất tương ứng là 50%, 20% [1].

Cùng với thành công trong việc đưa các sản phẩm bún, miến và các sản phẩm từ gạo khỏi danh mục quản lý an toàn thực phẩm, chúng ta đã thành công trong việc đưa mì ăn liền từ phụ lục II sang phụ lục I. Đây là kết quả rất đáng khích lệ đối với ngành sản xuất mì ăn liền của Việt Nam. Tuy nhiên, với việc EU vẫn duy trì kiểm soát tại cửa khẩu với tần suất 20%, Việt Nam luôn phải duy trì tốt công tác kiểm soát an toàn thực phẩm. Nếu trong 6 tháng cuối năm 2023, mì ăn liền Việt Nam xuất khẩu vào EU có nhiều vụ vi phạm quy định an toàn thực phẩm thì lộ trình tiếp theo sẽ là tăng giám sát lên 50% tại cửa khẩu và sau đó là đưa quay lại phụ lục II – theo ông Trần Ngọc Quân, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Bỉ và EU [1, 4]. Do đó, đòi hỏi các doanh nghiệp sản xuất mì ăn liền của Việt Nam phải liên tục duy trì kiểm soát tốt an toàn thực phẩm, tuân thủ các quy định của EU.

  -Ths. Khuất Thị Thủy

Viện Công nghiệp thực phẩm –

Tài liệu tham khảo

1. Commission Implementing Regulation (EU) 2023/1110 of 6 June 2023 amending Implementing Regulation (EU) 2019/1793 on the temporary increase of offical controls and amergency mesures governing the entry into the Union of certain goods form certain third countries implementing Regulations (EU) 2017/625 and (EC) No 178/2002 of the European Parliament and of the Council.
2. https://baocaonganh.com/so-luoc-thi-truong-mi-an-lien-viet-nam/
3. https://moit.gov.vn/tin-tuc/phat-trien-cong-nghiep/mi-an-lien-trong-the-chien-dai-dich-covid-19-2.html
4. https://nhipsongkinhdoanh.vn/eu-noi-long-quy-dinh-nhap-khau-mi-an-lien-tu-viet-nam-post3109866.html